-
Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)
6.02.20216.02.2021Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(
Zwroty te widoczne są:
* na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”
* na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”
* a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”
Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”
-
wz., z up., p.o.31.12.200131.12.2001Jak powinniśmy pisać skróty następujących wyrażeń: w zastępstwie, z upoważnienia, pełniący obowiązki?
-
Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze
21.12.201821.12.2018Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).
Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):
Środki zaradcze w przypadku niewykonania
pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.
Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.
W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?
-
kasator14.11.201214.11.2012Uprzejmie proszę o udzielenie informacji, czy określenie kasator należy odnosić do osoby wnoszącej do sądu skargę kasacyjną, czy sądu, który rozpoznaje taką skargę. W orzeczeniach, zwłaszcza Sądu Najwyższego, początkowo traktowano to określenie jako synonim wnoszącego skargę kasacyjną. Obecnie chyba odstąpiono od tego poglądu.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Anna -
wyżyna Kolorado11.01.200811.01.2008Piszemy Wyżyna Kolorado czy wyżyna Kolorado? Na stronach WWW Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych (KSNG) jest protokół z 2005, w którym ustala się pisownię dużą literą nazw pochodzących od nazw rzek. Ze SO PWN z 2006 wynika, że raczej należy pisać wyżyna Kolorado. Jakie jest znaczenie decyzji tej komisji? Poza pisownią Wyżyny Kolorado KSNG przyjęła wtedy też np. pisownię Morze Celebes, podczas gdy słowniki PWN niezmiennie zalecają pisownię pierwszego członu takich nazw małą literą.
-
monetarny, walutowy16.01.201816.01.2018Jaka jest różnica w znaczeniu słów monetarny i walutowy? Czy polityka monetarna to to samo co polityka walutowa?
Z wyrazami szacunku
Dorota
-
Nazwy urzędów jednoosobowych w regulaminach wewnętrznych14.10.201614.10.2016Moje pytanie dotyczy reguły 18.28. WSO. W jakich dokumentach można stosować regułę pisowni wielką literą nazwy urzędów jednoosobowych? Czy aktami prawnymi w tym rozumieniu będą również regulaminy wewnętrzne, obowiązujące tylko w konkretnej instytucji? Czy w tych dokumentach będzie można napisać np., że decyzję w tym zakresie podejmuje Minister Ochrony Środowiska, jeśli nie mamy na myśli konkretnej osoby.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
odpis, duplikat, wypis itp.21.02.200221.02.2002Witajcie! Mam malutki problem z prawidłowym zdefiniowaniem kilku wyrazów: odpis, duplikat, wypis, kserokopia. Interesuje mnie ich znaczenie w sensie dokumentu, a raczej subtelnych różnic między nimi. Jeśli potraficie je wskazać, będę bardzo wdzięczny!
Pozdrawiam! -
Etykieta komunikacji elektronicznej 16.07.201616.07.2016Szanowni Państwo,
jeszcze jedno pytanie z etykiety komunikacji elektronicznej. Chciałbym się dowiedzieć, czy przy wymianie oficjalnej korespondencji mejlowej należy każdorazowo rozpoczynać i kończyć wiadomość eleganckimi zwrotami, czy po pierwszej wiadomości można uznać, że rozpoczęliśmy pewien dialog i nieumieszczanie żadnych formuł jest w porządku?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Jan Syla 22.03.201922.03.2019Proszę o pomoc w odmianie przez przypadki nazwiska Syla.
Czy poniższe odmiany są poprawne?
Mianownik: Jan Syla
Dopełniacz: Jana Syli
Celownik: Janowi Syli
Biernik: Jana Sylę
Narzędnik: Janem Sylą
Miejscownik: Janie Syli
Wołacz: Janie Sylo
Problem pojawił się podczas pisania upoważnienia. Oto fragment: Upoważniam Panią X do odbioru mojego dziecka, Jana Syli, na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego. Czy ta odmiana jest poprawna? A może bezpieczniej pisać Jana Syla?